Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'ya siyasi danışmanlık sağladığı ortaya çıkan İngiliz kurumu Inter Mediate, uluslararası kamuoyunun dikkatini çekti. Çatışma çözümü ve gizli müzakere süreçlerindeki uzmanlığıyla bilinen bu kuruluşun, İngiltere'nin mevcut Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell tarafından kurulmuş olması ise şaşkınlık yarattı.

Inter Mediate'in Yükselişi ve Kurucusu

2011 yılında kurulan Inter Mediate, karmaşık çatışmalarda arabuluculuk ve müzakere alanında uzmanlaşmış bir sivil toplum kuruluşu olarak tanımlanıyor. Kuruluşun kurucusu Jonathan Powell, dönemin İngiltere Başbakanı Tony Blair'in özel kalem müdürüydü. Aralık 2024'te İngiltere Başbakanı Keir Starmer tarafından Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak atanan Powell, görev değişikliğinin ardından Inter Mediate'ten ayrılarak Downing Street 10 Numara'da dış politika, güvenlik, savunma, Avrupa ilişkileri ve uluslararası ekonomik işlerin koordinasyonunu üstlendi. Kurucu ekipte Birleşmiş Milletler'in eski Yemen Özel Temsilcisi olan Martin Griffiths de yer alıyor.

Kurumun Çalışma Prensibi ve Amacı

Inter Mediate, resmi internet sitesinde "en karmaşık çatışmaların çözümüne odaklanan, müzakere alanında dünyanın önde gelen uzmanlarını bir araya getiren küçük ve esnek bir ekip" olarak tanıtılıyor. Kurumun çalışma biçimi, özellikle etkili temas kanallarının bulunmadığı durumlarda "anlamlı ve gizli diyaloglar" başlatmayı hedefliyor. Web sitesine göre Inter Mediate, dünya genelindeki çatışmaların tarafları için bir iletişim platformu işlevi görüyor. Süreçlerde üst düzey siyasetçiler, diplomatlar ve uzmanların deneyimlerinden yararlanılarak barışa katkı sağlanması amaçlanıyor.

Tartışmalar ve İddialar

ABD'nin eski Şam Büyükelçisi Robert Ford, Inter Mediate'in uzun süre terör örgütlerinde yer almış olan Ahmed eş-Şara'yı siyasi sürece entegre etmeye çalıştığını iddia etti. Ford, başlangıçta bu sürece katılmak istemediğini, ancak İngiliz kurumun davetiyle sonunda görüşmelere destek verdiğini açıkladı. Suriye Cumhurbaşkanlığı ise Ford'un söz konusu açıklamalarını reddederek, Cumhurbaşkanı Şara'nın yalnızca bazı yabancı heyetlerle İdlib'e dair deneyimlerini paylaştığını belirtti. Suriye işleri uzmanı Charles Lister, son yıllarda saygın sivil toplum kuruluşlarının yalnızca Şara'nın liderliğini yaptığı Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ile değil, aynı zamanda Esed rejimi ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile de diyalog kurduğunu aktardı.

Inter Mediate'in Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'ya siyasi danışmanlık hizmeti vermesi, uluslararası arenada çeşitli tartışmalara yol açtı. Kurumun çatışma çözümü ve gizli müzakere süreçlerindeki rolü, bölgedeki dengeler ve gelecekteki olası etkileşimler açısından önem taşıyor. Bu durum, sivil toplum kuruluşlarının çatışma bölgelerindeki rolü ve siyasi süreçlere etkileri konusunda daha geniş bir tartışmayı da beraberinde getiriyor.