Türkiye'de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) vakaları yeniden artış gösteriyor. 2002 yılından bu yana 17 bini aşkın vaka tespit edilirken, 819 kişi hayatını kaybetti. Özellikle bahar aylarında kenelerin aktifleşmesiyle birlikte riskli bölgelerde yaşayan vatandaşlar tedirgin. Peki, KKKA nedir, nasıl bulaşır ve korunma yolları nelerdir?

KKKA Nedir ve Nasıl Bulaşır?

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA),keneler aracılığıyla bulaşan ve ölümcül olabilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık, virüs taşıyan kenelerin insanları ısırmasıyla veya enfekte hayvanların kan ve vücut sıvılarıyla temas yoluyla bulaşabilir. Ayrıca, hasta kişilerin kanıyla temas da virüsün yayılmasına neden olabilir.

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Seyit Ali Büyüktuna, KKKA ile ilgili merak edilenleri şöyle açıklıyor:

"Hastalığın başlıca bulaşma yolu, kenelerin insanları ısırması. Ancak sadece ısırık değil, enfekte kenenin çıkarılması sırasında bağırsak içeriğinin cilde teması da bulaşmaya neden olabiliyor. Ayrıca hasta hayvanların vücut sıvıları, kanları ve hasta kişilerin kanı ile temas da virüsün bulaşmasına yol açabiliyor."

Risk taşıyan kene türlerinin başında "Hyalomma" cinsi gelmektedir. Bu tür keneler, özellikle Kelkit Vadisi, İç Anadolu'nun kuzeyi, Orta Karadeniz ve Doğu Anadolu'da yaygın olarak bulunmaktadır.

KKKA Belirtileri ve Korunma Yolları

KKKA'nın ilk belirtileri genellikle diğer viral enfeksiyonlarla karıştırılabilir. Bu belirtiler şunlardır:

• Halsizlik, titreme, baş ağrısı
• Kas ve eklem ağrıları
• Bulantı, kusma, ishal
• Ağır vakalarda burun, diş eti ve mide-bağırsak kanamaları, hatta beyin kanamaları

Belirtiler, kene tutunmasından sonra 1 ila 10 gün içinde ortaya çıkabilir.

Kenelerden korunmak için alınabilecek önlemler ise şunlardır:

• Açık renkli kıyafetler tercih edilmeli
• Pantolon paçaları çorap içine sokulmalı
• Kırsaldan döndükten sonra vücut kontrolü yapılmalı
• Kenesavar spreyler kullanılabilir (ancak %100 koruma sağlamaz)

Kene vücuda tutunursa, çıplak elle çıkarılmamalıdır. Eldiven, bez veya poşet yardımıyla tek hamlede çıkarılmalı ve alkollü bir kaba konularak imha edilmelidir. Kendi başına çıkaramayanlar en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Tedavi ve Aşılama Çalışmaları

Şu anda KKKA için etkin bir ilaç veya onaylı bir aşı bulunmamaktadır. Tedavide yalnızca sıvı ve elektrolit desteği, kan takviyesi ve organ fonksiyonlarının takibi uygulanmaktadır. Dünya genelinde ölüm oranı %10-40 aralığında iken, Türkiye'de bu oran erken teşhis ve destekleyici tedavi sayesinde %5 civarındadır.

Türkiye'de ve dünyada aşı çalışmaları devam etmektedir, ancak henüz insan denemeleri tamamlanmamıştır.

KKKA bulaşıcı bir hastalık olduğu için cenaze süreçlerinde de ekstra önlemler alınması gerekmektedir. Cenaze hazırlıkları hastane ortamında yapılmalı, cenazeye maske ve eldivenle yaklaşılmalı, tabut açılmamalı ve mezar en az 2 metre derinliğinde olmalıdır.

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Türkiye için ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Özellikle riskli bölgelerde yaşayan vatandaşların bilinçli olması ve korunma önlemlerini alması hayati önem taşımaktadır. Yetkililerin de hastalıkla ilgili farkındalığı artırması ve aşı geliştirme çalışmalarına destek vermesi gerekmektedir. Unutmayalım ki, erken teşhis ve doğru korunma yöntemleri hayat kurtarır.